Hoe opsommingen kunnen verleiden
In het tijdschrift Onze Taal van deze maand las ik een artikel over verleidende teksten op verpakkingen. Wat zorgt er nou voor dat we kiezen voor een bepaalde shampoo, dagcrème of zeezout? Het antwoord is simpel: opsommingen met bolletjes.
In het artikel beschrijft Arjen van Veelen dat opsommingen met ‘kogels’ (bullets) op een verpakking ons verleiden om te kopen. Opsommingen maken namelijk van complexe materie hapklare brokjes.
In het artikel wordt gesproken over Prodent tandpasta, olijfolie, zeezout (1 opsommingsbolletje: volle zilte smaak) en ananasschijven. Allemaal met zeer voor de hand liggende beschrijvingen in de opsomming: lekker fris, gezonde keuze, vers ingeblikt.
Opsomming op mijn tube tandpasta
Ik neem de proef op de som en pak uit de badkamer mijn tandpasta erbij en lees daar op de achterzijde:
Sensodyne fluoride:
- legt een beschermend laagje rond de tandhalzen
- pijnprikkels kunnen de zenuw niet meer bereiken
- versterkt het tandglazuur en helpt wortelcariës te voorkomen
- 2x per dag poetsen zorgt voor een blijvend resultaat
Voordat ik deze opsomming overtypte, had ik nog niet eerder over wortelcariës gehoord of gelezen. (Jij wel?) En nu ik de opsomming overtyp, zie ik opeens ook dat er aan de formulering wel iets te verbeteren valt. Blijkbaar heb ik bij aankoop niet kritisch gelezen.
Dat laat precies zien hoe we ons laten verleiden, ook als de opsommingen soms slecht geformuleerd zijn.
Wat je moet weten is dat de meeste lezers echt niet dom zijn, maar wel lui. Dat betekent dat ze vooral SNEL een tekst willen lezen. En snel betekent dat de lezer niet alles leest. Je kunt in je tekst allerlei typografische ingrepen doen om de tekst ‘scanbaar’ te maken. Bijvoorbeeld met een opsomming.
Natuurlijk is het niet de opsomming alleen die ervoor zorgt dat we kopen. Als we niet houden van zeezout, dan kopen we het echt niet. Of als we een bepaalde shampoo niet lekker vinden ruiken. Maar de verleidingskracht van opsommingen op productverpakkingen is groot.
Hoe kun je de verleidende kracht van opsommingen inzetten bij je diensten?
Er valt wel iets te leren uit de slecht geformuleerde opsomming van mijn tandpasta. Kijk maar eens naar de argumenten die genoemd worden: Beschermend laagje, pijnprikkels kunnen zenuw niet bereiken, tandglazuur versterken, wortelcariës voorkomen, blijvend resultaat. Dat zijn allemaal ‘probleemoplossers’.
Met een opsomming dwing je het oog van je lezer. Want zo zijn we ‘geprogrammeerd’: in een opsomming staat iets belangrijks. Een opsomming vat de rest van de tekst samen, denken we. Daar kun je als schrijver aan tegemoet komen door de meest waardevolle informatie in een opsomming te zetten.
Wat is typisch informatie die je in een opsomming kunt zetten? Kies voor informatie die aansluit bij de vragen van je klant. Niet de vragen zelf, maar liever:
- de oplossingen
- de resultaten
- de voordelen
Eigenlijk precies hetzelfde als bij de opsommingen op producten dus :-).
Tot slot een waarschuwing
Gebruik opsommingen met mate. Als er te veel opsommingen in een tekst staan, verdwijnt het effect.
© Suzanne Meijles, ProTaal
Hoi Suzanne, leuk artikel. Als je bij jou de trainingen hebt gevolgd, dan weet je zeker wat er aan de tekst van de opsomming op de tube te verbeteren valt 🙂
Goed artikel, Suzanne.
Het klopt inderdaad dat opsommingen met voorbeelden, resultaten en oplossingen heel overtuigend werken. Een opsomming straalt deskundigheid en kennis van zaken uit!
Je waarschuwing om niet te veel opsommingen te gebruiken, klopt ook. Sommige mensen willen van hun hele tekst een opsomming maken, omdat ze denken dat hij dan lekker snel wegleest. Het omgekeerde is echter waar. Een opsomming zal altijd ingeleid moeten worden met een tekst die uit hele zinnen bestaat. Want alleen met hele zinnen kun je de boodschap goed overbrengen en echt helder en begrijpelijk zijn.
Hoi Suzanne, goed en interessant artikel! Handig om bij het schrijven van webteksten in de gaten te houden. Dank!
hartelijke groet,
Brigitte
dank Suzanne, zo kan ik nog slimmere opsommingen maken in website, nieuwsbrief, etc.!
Goed artikel Suzanne.
Nog een paar succesfactoren voor verleidelijke lijstjes waar ik graag gebruik van maak:
Maak lijstjes van gelijksoortige en gelijkvormige elementen, bijvoorbeeld allemaal USP’s, allemaal in dezelfde zinsconstructie geformuleerd, allemaal ongeveer even lang.
Maak lijstjes van 3, 5 of 7 elementen
Zet je sterkste punten als eerste en als laatste in het lijstje, die plekken vallen het meest op
@Laura, dank voor je aanvulling bij mijn waarschuwing. Het is inderdaad heel belangrijk ook volzinnen te gebruiken.
@Brigitte en Hennie: graag gedaan!
@Aartjan, dank voor je compliment en waardevolle aanvullingen. Ik houd zelf altijd een maximum aan van 5 voor een opsomming. Bij meer vervaagt de aandacht voor de lezer al.
Ik krijg trouwens vaak de vraag in mijn trainingen waarom opsommingen met een oneven aantal (3-5-7) beter werken. Weet iemand dat?
Opsommingen van 10 werken overigens ook, als je ze maar niet onder elkaar zet, maar telkens 1 alinea gebruikt om je punt uit te leggen.
Vaak wordt het gezegd: opsommingen worden gelezen. Zelden wordt daarbij zo helder aangegeven waarom dat dan zo is. Dat motiveert om ze op de goede manier te gebruiken. Bedankt Suzanne.
Bedankt voor dit interessante artikel, Suzanne, en anderen voor de aanvullingen.
Ik gebruik zelf met mate opsommingen, maar ga er zeker meer aandacht aan besteden. Idd vooral bij schrijven van webteksten en presentaties.
Hartelijke groet, Marguerite
Helemaal mee eens dat opsommingen heilzame dingen kunnen zijn. Maar als ik zie hoe alomtegenwoordig ze tegenwoordig zijn (denk aan *alle* verpakkingen van het AH-huismerk), wil ik toch nog hameren op het gevaar van opsommeritis, stippenziekte of bullet-overkill 😉
http://www.schrijfgids.nl/taal-van-tegenwoordig/taal-van-tegenwoordig/stop-de-stippenziekte.html
@Stan Graag gedaan!
@Marguerite: “met mate” lijkt me prima, hoor. Het is net als met de andere goede dingen in het leven 🙂
@Eric Dank voor het hameren. Je hebt helemaal gelijk als je het hebt over ‘opsommeritis’.
Bij Albert Heijn heeft iemand inderdaad overactief met de stippen gestrooid…. Zou er onderzoek gedaan zijn naar het effect met voor- en nameting? Daar ben ik eigenlijk wel benieuwd naar…
Ik vond dit artikel:
– leuk
– nuttig
– interessant