Je hebt vaker met tekstfeedback te maken dan je misschien denkt:

Je collega vraagt of je nog even naar zijn voorstel wilt kijken dat hij de directeur wil sturen.

Een vriendin vraagt of je wilt meelezen met haar sollicitatiebrief.

Je schrijft met een collega samen aan een opdracht en je ontvangt zijn eerste opzet met de vraag wat jij ervan vindt.

Dit zijn allemaal momenten waarop je gevraagd wordt om tekstfeedback.

Tekstfeedback?

Wat is dat precies?

Tekstfeedback = voedende correctie

Feedback betekent letterlijk ‘terug’ (back) ‘voeden’ (feed). Dus tekstfeedback is feedback waarmee de schrijver zijn tekst beter kan maken én die hem voedt voor een volgende tekst.

Naast tekstfeedback heb je tekstkritiek en tekstcorrectie.

Het verschil tussen correctie en kritiek?

Tekstcorrectie gaat vaak over spelling (d’s en t’s) of interpunctie (zet hier een punt / komma) en kan onderbouwd worden.

Het is goed of fout.

Daarnaast staat tekstkritiek.

Tekstkritiek gaat meestal over persoonlijke voorkeur (ik zou dit werkwoord achter in de zin plaatsen). Persoonlijke voorkeur gaat over hoe jij het zou doen en is niet te onderbouwen met feiten.

5 vragen voor tekstfeedback

Door de juiste vragen te stellen geef je tekstfeedback die de schrijver helpt een betere tekst te schrijven.

De volgende vragen helpen je daarbij:

1  In welke fase is het document?

Vraag de schrijver is welke fase het document is. Bij een eerste versie kijk je namelijk anders naar een tekst dan naar een tekst die al bijna bij de (spreekwoordelijke) drukker ligt. Dit lijkt misschien een open deur, maar ik heb zelf wel eens feedback gegeven op een tekst waarvan ik dacht dat het een eerste versie was. De schrijver had niet verteld dat hij de tekst al bijna had opgestuurd naar de klant.

2 Waar wil de schrijver precies feedback op? 

De vraag ‘Wat vind je van deze tekst?’ levert vaak vooral extra komma’s of spellingscorrecties op. Zit de schrijver daarop te wachten? Vraag de schrijver daarom waar jij op moet letten. Wil hij vooral feedback op inhoudelijke correctheid, op tekstopbouw en zinsstructuur? Of alleen op spelling en interpunctie?

3 Waarom geef je deze feedback?

Wees kritisch op je feedback. Waarom stel je deze wijziging voor? Zou jij het zelf anders doen, is het persoonlijke voorkeur, of kun je een gemotiveerd oordeel geven? Soms vind jij een andere variant mooier, maar is het alternatief van de schrijver ook goed (genoeg).

4 Welke vragen komen bij je op tijdens het lezen?

Vragen helpen de schrijver na te denken over zijn tekst. Als jij vragen stelt, geef je de schrijver een kijkje in het hoofd van zijn lezer. Vraag bijvoorbeeld: Hoe bedoel je dit? Of Waar verwijs je naar met ‘dit’?

5 Wat vind je goed in deze tekst?

Vertel ook aan de schrijver wat je goed vindt. Positieve feedback is namelijk ook voedend! Als je de schrijver niet spreekt over de tekst, schrijf dan een e-mail. Daarin ga je ook in op zaken die je goed vond in de tekst.

De eerste stap naar goede tekstfeedback is je bewust zijn van het verschil tussen tekstfeedback, tekstcorrectie en tekstkritiek. De vraag daarna is: hoe help ik deze schrijver het beste, zodat de schrijver een tekst schrijft die zijn doel bereikt? Ik hoop dat mijn vragen je daarbij helpen.